Чӑваш Енри виҫӗ ҫын «Вӗри чӗре» кӑкӑр паллине тивӗҫнӗ. Вӗсенчен иккӗшӗ шкул ачисем. Ҫак палла ҫынсене йывӑрлӑхра пулӑшнӑшӑн, паттӑрлӑхшӑн тата хӑюлӑхшӑн панӑ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Октябрьски шкулӗнче вӗренекен Ольга Ярисова «Вӗри чӗре» кӑкӑр паллине икӗ йӑмӑкне ҫунакан пӳртрен илсе тухнӑшӑн тивӗҫнӗ. Ӑна ҫак паллӑпа Мускавра чысланӑ.
Николай Константиновпа Антон Михеева ҫак паллӑна Чӑваш Енре панӑ. Канаш районӗнчи Вӑтакас Кипеч шкулӗнче вӗренекен Николай путакан арҫын ачана ҫӑлнӑ. Коопераци институчӗн студентне Антон Михеева вара сусӑрсем валли пандус хатӗрленӗшӗн кӑкӑр паллине панӑ.
Пӗтӗмпе комиссин 1,5 пин кандидата пӑхса тухма тивнӗ. Вӗсенчен 128-шӗ ҫеҫ «Вӗри чӗре» кӑкӑр паллине тивӗҫнӗ. Вӗсен йышӗнче — Сочири иртнӗ Паралимпиадӑна хутшӑннӑ спортсменсем тата икӗ общество организацийӗ.
Сумлӑ наградӑна тивӗҫнисен ячӗсене «Вӗри чӗре» хисеп кӗнекине кӗртнӗ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи ҫулсем ҫинче туристсене кӑтартмалли паллӑсем вырнаҫтарӗҫ. Ҫапла тумаллине Чӑваш Енӗн культура министрӗн ҫумӗ Иван Иванов ҫӗршывра туризма аталантарас темӑпа иртнӗ республика шайӗнчи ӗҫлӗ канашлура палӑртнӑ. Ӑна Сӗнтӗрвӑрри районӗнче йӗркеленӗ.
Туризма аталантарас ыйтусене сӳтсе явнӑ май министр ҫумӗ кӑтарту паллисем вырнаҫтарас йӑла ытти ҫӗршывра анлӑ сарӑлнине палӑртнӑ. Ку ӗҫе пирӗн ҫӗршывра та хальлӗхе анлӑ пуҫӑнман-ха. Пирӗн, чӑвашсен, мӗншӗн кая юлмалла?
Ҫул-йӗр кӑтартмалли паллӑсене QR-кодсемпе тивӗҫтерӗҫ. Вӗсене вырнаҫтарассине Сӗнтӗрвӑрри районӗнчен пуҫлӗҫ. Ку вӑл ытахальтен мар. Сӗнтӗрвӑрри тӑрӑхӗ — чӑваша тӗнче шайне ҫӗкленӗ космонавт Андриян Николаев ҫуралнӑ кӗтес. Асаилтеретпӗр, ку тӑрӑхра летчик-космонавт ҫуралнӑранпа 85 ҫитнӗ тӗле Николаевӑн агросӑнне хатӗрлемелле.
Паян ирпе Шупашкара ҫӗршывӑн тӗп хулинчи ҫыравҫӑсем килсе ҫитнӗ. Вӗсем хушшинче пултаруллӑ 11 ҫын, литераторсем, ҫыравҫӑсем тата сӑвӑҫсем.
Мускаври пултарулӑх ҫыннисене культура министрӗн ҫумӗ Татьяна Казакова тата Валерий Петровский ҫыравҫӑ тата куҫаруҫӑ кӗтсе илнӗ.
Хӑнасен Чӑваш Енри программи анлӑ пулассине пӗлтерет республикӑн Культура министерстви. Хӑнасене Етӗрнери тата Шупашкарти, ҫавӑн пекех Сӗнтӗрвӑрри тата Шупашкар районӗсенчи паллӑ вырнӑсене кӑтартма палӑртнӑ. Чӑваш Енре вӑхӑтлӑх чарӑнса тӑмалли вырӑна вара хӑнасем хӑйсем тӗллӗн суйланӑ иккен. Кун валли вӗсем Етӗрне районӗнчи Стрелецки ялӗнчи хӑна ҫуртне куҫ хывнӑ.
Сӑнсем (6)
Ҫулсем иртнӗҫемӗн япала та кивелет. Хӑшӗ-пӗри ӑна кӑларса ывӑтать. Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Тукай ялӗнче пурӑнакан Людмила Данькова вара мӑшӑрӗн асламӑшӗнчен юлнӑ хатӗр-хӗтӗре упраса хӑварнӑ та «Сире кӗтекен кил» хӑна ҫурчӗ уҫнӑ. Унта Раҫҫейри туристсем кӑна мар, ют ҫӗршывсенчисем те килеҫҫӗ. Пурте ӗлӗкхи чӑвашсем мӗнле пурӑннипе кӑсӑкланаҫҫӗ.
Нумаях пулмасть Даньковсен хӑна ҫуртне Стамбул хулинчи «Ҫулҫӳревҫӗ» телеканал журналисчӗ Абдула Туркцкой килсе кайнӑ. Савухи Ахмеров оператор та пӗрле килнӗ. Ахмеров Раҫҫейре ӳснӗ, ҫавӑнпа вырӑсла аванах калаҫать. Вӗсем тӗрӗк халӑхӗн ӗлӗкхи йӑли пирки фильм хатӗрлеҫҫӗ-мӗн.
Инҫетрен килнӗ хӑнасем хуран кукли мӗнле пӗҫернине, услам ҫу хатӗрленине, ҫӑм арланине кӑсӑкланса сӑнанӑ. Ҫӑнӑх хатӗрленине те курнӑ. Вӗсене чӑваш халӑх юррисем, ташшисем интереслентернӗ.
Ют ҫӗршыв журналисчӗсем Чӑваша килсе кайнипе кӑмӑллӑ юлнӑ. Кӑштахран татах килме шантарнӑ.
Сӑнсем (6)
Нумаях пулмасть Чӑваш Енри туризма аталантармалли стратегипе паллаштарнӑ. ЧР культура министрӗн ҫумӗ Иван Иванов пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑра турист объекчӗсем патне мӗнле ҫитмеллине кӑтартакан паллӑсем вырнаҫтарасшӑн. Вӑл каланӑ тӑрӑх, турист навигацийӗпе ют ҫӗршывсенче анлӑ усӑ кураҫҫӗ. Ку турист объекчӗсем патне хӑвӑрт ҫитме пулӑшать.
Ҫул ҫинчи кӑтартуҫӑсем информацие сканерламалли QR-кодлӑ пулӗҫ. Ку турист объекчӗсемпе тӗнче тетелӗнче кӗсье телефонӗпе усӑ курса паллашма май парать.
Кӑтартуҫӑсене Сӗнтӗрвӑрри районӗнче вырнаҫтарма пуҫлӗҫ. Кунта — Андриян Николаев космонавт летчикӑн комплексӗ. ЧР культура министерствин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, Андриян Николаевӑн сӑнне 140х160 калӑпӑшлӑ уйра «ӳкерме» палӑртнӑ. Ӑна космонавт 85 ҫул тултарнине халаллӗҫ. Проектра ҫавӑн пекех — панорамӑна сӑнамалли лапам, веломаршрутсем, туристсене пӑхмалли ытти объектсем. Ку Раҫҫейри туристсене кӑна мар, ют ҫӗршыврисене те илӗртме май парасса шанаҫҫӗ.
Сӑнсем (10)
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ӗсмел (Октябрьски) ялӗ 155 ҫул тултарнине паллӑ тунӑ. Ҫав ятпа асӑннӑ ял тӑрӑхӗн ҫулӗсемпе байкерсем ушкӑнӗ кӗрсе тухнӑ. Вӗсем хӑйсен аллисенче Раҫҫей, Чӑваш Республикин, Сӗнтӗрвӑрри районӗн тата Ӗсмелӗн ялавӗсене тытнӑ.
Уява мӑчавар уҫнӑ. Унтан тӗрлӗ тӳре-шара сӑмах каланӑ, вырӑнти хастара Хисеп грамотисемпе чысланӑ. Унтан вӑйӑ-конкурс, юрӑ-ташӑ, купӑсҫӑсен, вӗлле хурчӗ ӗрчетекенсен конкурсӗ пуҫланнӑ. Купӑс выляссипе вара хӗрарӑмсем тупӑшнӑ. Унта ҫӗнтернӗ Лидия Васильевана парикмахерские тӳлевсӗр кайма сертификат панӑ.
Пӗлтӗр ял уявне палӑртнӑ чух хӗр вӑрланин йӑлине кӑтартнӑ пулсан кӑҫал – ҫемьере пӗрремӗш ача ҫуралнипе ҫыхӑннӑ йӑлана.
Сӑнсем (73)
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑлта старостӑсен районти слечӗ иртнӗ. Унта тӗрлӗ шайри тӳре-шара, депутатсем хутшӑннӑ.
Слетра тухса калаҫакансем старостӑсен ӗҫне пысӑка хурса хакланӑ. Вӗсем халӑхра хисеплӗ ҫынсем тесе палӑртнӑ. Ҫавсем ял ҫыннисемпе ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсем патне «кӗпер» хывакансем, хӑйсен тивӗҫне чунтан пурнӑҫлакансем ӗҫе кӑмӑлтан пурнӑҫлаҫҫӗ тесе шухӑшлать иккен, сӑмахран, район администрацийӗн пуҫлӑхӗ В.И. Григорьев.
Кукашни ял тӑрӑхне кӗрекен Макаҫкасси старости Е.М. Федоров, Шӗнерпуҫ ял тӑрӑхӗнчи Ҫичӗпӳрт старости В.Н. Кузьмин тата ыттисем хӑйсен ӗҫне епле йӗркеленипе паллаштарнӑ.
Чӑваш Енӗн Муниципалитет пӗрлешӗвӗсен канашӗн ӗҫ тӑвакан директорӗ С.А. Николаев вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсен старостӑсен институчӗн ӗҫ-хӗлне активлатмаллине палӑртнӑ. С.А. Николаев старостӑсен слечӗсем ытти районта та иртнине асӑнса хӑварнӑ май республикӑра та ун йышши мероприятие йӗркелес шухӑшлине пӗлтернӗ.
Сӑнсем (40)
Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерстви хушма хуҫалӑха аталантарма тесе илекен кивҫен укҫана ҫынсем ӑҫта янине ҫулсерен тӗрӗслени пирки ӗнентерет. Кӑҫал Канаш, Куславкка, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри районӗсенче илнӗ 34 миллиона яхӑн тенке ӑҫта янине тӗрӗсленӗ.
Тӗллевлӗ укҫана урӑх ҫӗре яракансем те пур. Ун пеккине 14 тӗслӗх асӑрханӑ. Вӗсем пурӗ 608 миллион тенке урӑх тӗллевпе тӑкакланӑ. Канаш районӗнчи пӗр ҫын, сӑмахран, сарай-вите юсаса ҫӗнетме тесе 600 пин тенкӗ илнӗ те Канашра хваттер туяннӑ. Хӗрлӗ Чутайӗнче те пӗрисем выльӑх-чӗрлӗх туянма пулнӑ та хӑйсене пурӑнмалли туяннӑ. Вӗсен халӗ пурин те патшалӑх хысни шучӗпе процент ставкине саплаштарса тӑкакланнине тавӑрса яма тивет. Кӑмӑлпа тавӑрмасан суд урлӑ шырӗҫ.
Хальхи вӑхӑтра тӗрӗслевҫӗсем Вӑрмар районӗнче ӗҫлеҫҫӗ. Унтан Ҫӗрпӳ, Ҫӗмӗрле, Тӑвай тата Шупашкар районӗсене ҫитӗҫ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Этнескер ял уявне паллӑ тунӑ. Уяв лапамне чечексемпе, тӗрлӗ тӗслӗ хӑмпӑсемпе, плакатсемпе, сӑнӳкерчӗксемпе илемлетнӗ.
Мероприяти Урхас Кушкӑ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ С.Г.Григорьев сӑмах каланинчен пуҫланнӑ. Ялти хастар ҫынсене Тав ҫырӑвӗсемпе чысланӑ. Унтан район пухӑвӗн депутачӗ, «Звезда» ЯХПК директорӗ В.Г.Хлебников тухса калаҫнӑ. Л.А.Попова депутат Этнескерти чи ҫамрӑк тата чи ӑслӑ ҫынна, юбилярсене, хастарсене парнесемпе хавхалантарнӑ.
«Савӑнӑҫ» ансамбль халӑха юрӑ-ташӑпа савӑнтарнӑ. Кун хыҫҫӑн ял-йыш сӗтел хушшинче пухӑннӑ.
Сӑнсем (8)
Паллӑ ентешӗмӗр Андриян Григорьевич Николаев космонавт летчик пирӗнтен уйрӑлса кайнӑранпа 10 ҫул ҫитрӗ. Ӗнер вӑл ҫуралнӑ тӑрӑхра – Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ялӗнче – Андрияна аса илнӗ. Ҫак кун Асӑну комплексӗнче пин-пин ҫын пухӑннӑ. Унта ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев тата сумлӑ ытти хӑна та ҫитнӗ.
Митинга «Эткер» этнокультура лагерӗн Муркаш районӗнчи «Вӑрман юмахӗ» сиплев лагерӗнче канакан ачасем – Раҫҫейӗн тӗрлӗ кӗтесӗнчи чӑваш диаспоринчен килнӗскерсем – уҫнӑ. Шӑпӑрлансем сӑвӑ вуланӑ, Андриян Григорьевичӑн юратнӑ «Вӗҫ, вӗҫ, куккук» юррине шӑрантарнӑ. Михаил Игнатьев сӑмах илнӗ. Митинга пухӑннисем космонавта аса илнӗ.
Митинг хыҫҫӑн Андриян Николаевӑн вил тӑпри ҫине чечексем хунӑ. Хӑнасем Космонавтика музейӗнче экскурсире пулнӑ, Николавсен ҫемйин музей ҫуртне, Космонавтсен аллейине ҫитсе курнӑ.
Асӑну кунӗ Космонавтика музейӗнче каҫхи телекӗперпе вӗҫленнӗ. Асӑну комплексӗнче Мускаври асӑну музейӗпе ҫыхӑннӑ. Вӑл вӑхӑтра унта та аса илӳ каҫӗ иртнӗ.
+5.3 °C